Cách Bố Trí Kệ Kho Lạnh Để Tối Ưu Luồng Khí Lạnh

Trong hệ thống kho lạnh, chỉ cần sắp xếp kệ sai cách là luồng khí lạnh bị chặn lại, khiến nhiệt độ không đồng đều, hàng hóa nhanh hỏng và tiêu tốn điện năng. Bài viết này của Au Viet Rack sẽ giúp bạn hiểu rõ vì sao cách bố trí kệ lại ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm lạnh, cùng các nguyên tắc vàng khi thiết kế hệ thống giá đỡ: lựa chọn loại kệ phù hợp, khoảng cách tường – sàn – trần đúng chuẩn, hướng đặt kệ theo luồng gió lạnh, và cách sắp xếp hàng hóa khoa học. Từng chi tiết, từ cấu trúc lưới inox cho đến khe thoáng giữa kiện hàng, đều được phân tích cụ thể, giúp doanh nghiệp tối ưu vận hành, tiết kiệm điện năng và bảo quản hàng hóa đạt chuẩn. Vậy đâu là bố cục kệ hiệu quả nhất cho kho lạnh của bạn? Hãy cùng Au Viet Rack khám phá ngay!

Vì sao cách bố trí kệ quyết định luồng khí lạnh?

Hệ thống làm lạnh trong kho bảo quản hoạt động theo nguyên lý tuần hoàn không khí. Khi luồng khí từ dàn lạnh thổi ra cần di chuyển tự do khắp không gian để duy trì nhiệt độ đồng đều. Nếu kệ kho lạnh để hàng chặn đứng dòng khí này, các góc chết sẽ hình thành - nơi nhiệt độ cao hơn mức quy định và làm hỏng sản phẩm.

Việc sắp xếp kệ kho lạnh ảnh hưởng trực tiếp đến ba yếu tố:

• Tốc độ làm lạnh: Khoảng cách hợp lý giữa các tầng giúp không khí lưu thông nhanh, rút ngắn thời gian hạ nhiệt ban đầu và tiết kiệm điện năng đáng kể

• Độ đồng đều nhiệt độ: Bố cục khoa học tạo luồng đối lưu ổn định, chênh lệch nhiệt giữa các vị trí trong kho chỉ dao động 1-2°C thay vì 5-7°C như cách xếp tùy tiện

• Hiệu suất máy nén: Dàn lạnh không phải vận hành quá tải khi khí lạnh tuần hoàn thuận lợi, kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm chi phí bảo trì

Đặc biệt với hàng đông lạnh hoặc nông sản tươi, mỗi giờ để nhiệt độ không đạt chuẩn đều làm giảm chất lượng không thể phục hồi. Đó là lý do các kho chuyên nghiệp đầu tư tính toán kỹ từng mét khoảng trống giữa giá kệ và tường, trần nhà.

Vì sao cách bố trí kệ quyết định đến luồng khí lạnh?

Cách bố trí kệ kho lạnh để tối ưu luồng khí

Hiệu quả làm lạnh phụ thuộc lớn vào cách sắp xếp hệ thống giá đỡ và hàng hóa. Dưới đây là các phương pháp đã được kiểm chứng trong thực tế vận hành kho bảo quản:

Lựa chọn loại kệ phù hợp

• Ưu tiên sắt mạ kẽm hoặc thép phủ sơn tĩnh điện.
• Các tầng kệ cần nâng cao tối thiểu 10-15cm so với nền nhà.

Nguyên tắc sắp xếp hàng hóa khoa học

• Khoảng cách tường-hàng 20-80cm: Tùy quy mô kho mà điều chỉnh linh hoạt. Kho nhỏ dưới 50m² giữ 20-30cm, kho lớn mở rộng lên 50-80cm để dòng khí tuần hoàn mạnh mẽ hơn dọc theo chu vi.

• Tạo khe thoáng giữa các kiện: Xếp hàng theo hàng lối thẳng tắp, chừa khoảng trống 5-10cm giữa thùng với thùng. Tránh chất chồng lên nhau lởm chởm vì sẽ tạo "bong bóng nhiệt" ở những vùng không khí không chạm tới.

• Giữ khoảng cách với dàn lạnh: Hàng hóa đặt cách dàn ít nhất 60-80cm, tránh che chắn cửa gió thổi hoặc hút. Vùng ngay dưới dàn lạnh là nơi không khí ấm quay về - không phù hợp cho sản phẩm mới nhập cần làm lạnh nhanh.

• Phân bổ trọng lượng hợp lý: Kiện nặng xếp tầng dưới để giữ trọng tâm ổn định, hàng nhẹ lên trên. Nguyên tắc này vừa đảm bảo an toàn kết cấu, vừa tránh làm biến dạng sản phẩm mềm khi chịu áp lực.

Lưu ý quan trọng khi vận hành

• Tuyệt đối không để hàng hóa tiếp xúc trực tiếp sàn kho. Nếu chưa có hệ thống giá, bắt buộc phải lót pallet nhựa hoặc gỗ đã xử lý chống ẩm. Chiều cao pallet chuẩn 12-15cm đủ tạo luồng khí lưu thông từ đáy lên.
• Định kỳ kiểm tra nhiệt độ ở nhiều điểm khác nhau trong kho. Nếu phát hiện chênh lệch trên 3°C giữa các vị trí, đó là dấu hiệu bố cục kệ hàng cần điều chỉnh lại để cải thiện đường đi của luồng lạnh.

Cách bố trí kệ kho lạnh tối ưu

Phân biệt cách bố trí kệ đúng chuẩn với sai cách

Nhiều kho lạnh vận hành kém hiệu quả do sắp xếp kệ kho không khoa học. Bảng so sánh dưới đây giúp nhận biết rõ sự khác biệt:

Cách kiểm tra nhanh bố trí có đúng chuẩn

Dùng nhiệt kế đo ở 5-7 vị trí khác nhau trong kho. Nếu chênh lệch dưới 2°C là hệ thống lưu thông tốt. Chênh lệch trên 3°C cần rà soát lại toàn bộ cách sắp xếp giá đỡ và hàng hóa ngay lập tức.

Những lỗi thường gặp và cách khắc phục

Trong thực tế vận hành kho bảo quản, nhiều doanh nghiệp mắc phải sai lầm cơ bản làm giảm hiệu suất làm lạnh và tăng chi phí điện năng. Dưới đây là các tình huống phổ biến kèm giải pháp xử lý:

1. Xếp hàng kín từ sàn đến trần: Tận dụng tối đa không gian bằng cách chất hàng cao sát trần, không chừa khoảng trống phía trên.

• Tác hại: Luồng khí lạnh không tuần hoàn được, nhiệt độ tầng trên cao hơn tầng dưới 5-8°C, dàn lạnh đóng băng dày do gió không quay về.

• Cách khắc phục: Giới hạn chiều cao xếp hàng, luôn giữ khoảng trống 50-60cm với trần. Dán băng cảnh báo màu đỏ ở mức giới hạn để nhân viên dễ quan sát khi xếp dỡ.

2. Đặt kệ sát tường kho: Đẩy giá đỡ sát thành để có thêm diện tích đi lại hoặc không hiểu nguyên tắc lưu thông.

• Tác hại: Tường trở thành "vùng chết" nhiệt độ cao, đọng ẩm gây nấm mốc trên bao bì và tường kho. Sản phẩm ở hàng sát tường hư hỏng nhanh gấp 3 lần.

• Cách khắc phục: Kéo toàn bộ dãy kệ ra xa tường tối thiểu 20cm (kho nhỏ) hoặc 50-80cm (kho lớn). Sử dụng đệm cao su hoặc thanh chặn để giữ khoảng cách cố định, tránh bị đẩy lại gần tường khi va chạm.

3. Xếp hàng song song với hướng gió: Dãy kệ chạy cùng chiều với luồng khí từ dàn lạnh thổi ra.

• Tác hại: Không khí chỉ lướt qua hành lang giữa mà không đi vào khu vực chứa hàng, 60-70% không gian không được làm lạnh đồng đều.

• Cách khắc phục: Xoay hướng kệ vuông góc 90° so với dàn lạnh. Nếu không gian hạn chế, bố trí theo kiểu chữ Z hoặc lưới cờ để tạo luồng gió chéo xuyên qua nhiều ngăn hàng.

4. Chất hàng kín không có khe thoáng: Xếp thùng carton hoặc pallet sát nhau hoàn toàn để tiết kiệm diện tích.

• Tác hại: Tạo nên nhiệt độ lớn ở giữa các kiện hàng, nhiệt độ bên trong cao hơn bên ngoài 4-6°C mà không phát hiện được khi đo nhiệt độ không khí.

• Cách khắc phục: Luôn chừa 5-10cm giữa các thùng, sử dụng thanh chống nhựa hoặc pallet con để giữ khoảng cách đều. Với hàng đông lạnh, khe hở cần 8-10cm để khí lạnh xâm nhập sâu hơn.

5. Sử dụng kệ đặc hoặc gỗ: Dùng bảng gỗ ép, nhựa đặc hoặc tấm inox liền làm mặt kệ.

• Tác hại: Chặn hoàn toàn luồng đối lưu theo chiều dọc, thời gian làm lạnh kéo dài gấp đôi, tăng 35-50% chi phí điện.

• Cách khắc phục: Thay thế bằng kệ lưới thép sơn tĩnh điện hoặc inox 304 có độ thoáng trên 60%. Nếu ngân sách hạn chế, khoan lỗ trên mặt kệ hiện tại với mật độ 10-15 lỗ/m² đường kính 3-5cm.

6. Đặt hàng mới ngay dưới dàn lạnh: Nhập hàng nhiệt độ thường vào và xếp ở vị trí gần dàn nhất nghĩ rằng sẽ lạnh nhanh.

• Tác hại: Khu vực này là nơi gió ấm quay về, nhiệt độ cao hơn 3-5°C so với vùng gió thổi tới. Hàng làm lạnh chậm, dễ hỏng trong 6-8 giờ đầu.

• Cách khắc phục: Đánh dấu nơi gió ấm bằng biển cảnh báo, chỉ để hàng đã ổn định nhiệt độ ở đây. Hàng mới nhập phải đặt ở khu vực đón gió trực tiếp cách dàn lạnh 1,5-3m.

7. Không nâng hàng khỏi mặt sàn: Đặt thùng hoặc bao hàng trực tiếp lên nền kho để tiết kiệm công sức xếp dỡ.

• Tác hại: Mất luồng khí chạy dưới đáy, độ ẩm từ sàn thấm lên làm ướt bao bì, vi khuẩn phát triển nhanh ở mặt tiếp xúc.

• Cách khắc phục: Bắt buộc lót pallet nhựa cao 12-15cm hoặc sử dụng giá kệ có chân đỡ. Quy định nghiêm cấm nhân viên đặt hàng xuống sàn, phạt nặng nếu vi phạm.

Những lỗi thường gặp

Kết luận

Việc bố trí kệ kho lạnh đúng chuẩn không chỉ là yếu tố kỹ thuật mà còn là giải pháp vận hành thông minh giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu suất làm lạnh, giảm tiêu hao điện năng và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Một hệ thống kệ được sắp xếp hợp lý sẽ giúp luồng khí lạnh lưu thông đều khắp không gian, đảm bảo nhiệt độ ổn định ở mọi vị trí, từ đó bảo quản hàng hóa an toàn và giữ chất lượng tối đa.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp bố trí, thiết kế hoặc nâng cấp hệ thống kệ kho lạnh, hãy để Au Viet Rack đồng hành cùng bạn. Với hơn 7 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất và lắp đặt kệ kho công nghiệp, Au Viet Rack đã triển khai hàng trăm dự án cho các ngành thực phẩm, thủy sản, logistics và kho lạnh bảo quản sâu, mang đến giải pháp tối ưu về luồng khí, không gian và tải trọng.

CÔNG TY TNHH CƠ KHÍ ÂU VIỆT

Địa chỉ: F5/70D, Ấp 6, Xã Hưng Long, Thành phố Hồ Chí Minh

Hotline: 0933 733 011 hoặc 0944 873 938

Email: info@auvietrack.com

Website: auvietrack.com

Au Viet Rack xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của quý khách hàng!